یلدا یکی از واژه های برگرفته از زبان سریانی است که به معنای تولد و زایش است که جزئی از جشن ها، رسوم کهن و قدیمی ایرانیان به شمار می رود. در پاسخ به اینکه چرا شب یلدا را جشن می گیریم با ما همراه باشید. ایرانیان آخرین شب از فصل پاییز را که بلندترین شب سال است با شور و شادی جشن می گیرند. شب یلدا را با نام شب چله نیز
می شناسیم که یکی از قدیمی ترین جشن های ایرانیان است که نیاکان ما هر سال آن را جشن می گرفتند. یکی از دلایلی که شب یلدا را شب چله می نامند این است که از اولین روز زمستان، چله بزرگ این فصل آغاز می شود.
تاریخچه شب یلدا
برای یلدا نمی توان تاریخ دقیقی را عنوان نمود، اما باستان شناسان بلندای آن را به 7000 سال پیش می دانند؛ زیرا
یافته های سفالین به همراه نقش و نگاره های آنها نشان از قدمت این شب پارسی دارد. در تقویم ایرانیان شب یلدا از دوران داریوش یکم ثبت شده که برای برپایی ان آداب و رسوم خاصی برپا می شد.
اما اینکه چرا ایرانیان شب یلدا را جشن می گیرند باید گفت ایرانیان از دیرباز اعتقاد داشتند که تاریکی، نمادی از اهریمن است و روشنایی نماد خیر. برای همین باور آخرین شب پاییز یعنی سی ام آذرماه را که طولانی ترین تاریکی و شب در سال است و آغاز دی ماه و روشنی است را برای از بین رفتن اهریمن جشن می گیرند. اجداد ما در این روز به جشن گرفتن زایش خورشید و آغاز دی ماه اولین ماه از فصل زمستان می پرداختند و معتقد بودند که خورشید و روشنایی بر تاریکی شب و اهریمن پیروز می شود.
30 آذرماه و شب یلدا
با رسیدن آخرین شب پاییز شور وحال متفاوتی در میان ایرانیان دیده می شود. آنها خود را برای برگزاری جشنی خانوادگی مهیا می سازند. در این شب که یک دقیقه طولانی تر از سایر شب های سال است، اعضای خانواده و فامیل با جمع شدن در کنار هم این شب را جشن گرفته و با شادی و سنت های خاصی که دارند برپا می دارند. هر خانواده بسته به سلیقه خود به تزئینات میز در این شب می پردازد برخی با پهن کردن بساط کرسی به استقبال این شب زیبا می روند. امروزه به دلیل تنوع بالایی که در لوازم شب یلدا وجود دارد، می توان از استتندهای مخصوص یلدا که در سایت بعد نو وجود دارد خریداری نمود.
حتی برخی از خانواده ها به پخت کیک و خرید کیک های مخصوص این شب اقدام می کنند که می توانند با استفاده از تاپر مخصوص شب یلدا تزئین کیک شب یلدای خود را زیباتر نمایند.
چرا ایرانیان شب یلدا را جشن می گیرند؟
دلیل جشن گرفتن شب یلدا در بین ایرانیان سابقه ای دیرینه دارد. آنها این شب را برای باهم بودن در کنار هم و به شکرانه نعمت های خداوند جشن می گیرند و آن را بسیار محترم می شمارند. یکی از چیزهای جذابی که در برپایی جشن یلدا در بین مردم دیده می شود، آدام و رسوم بسیار جالب هر قوم در هر نقطه ای از کشور است. اما در بین این تفاوت ها وجوه اشتراکی در برگزاری آن نیز وجود دارد.
در نحوه برگزاری جشن شب یلدا و اینکه چرا شب یلدا را جشن می گیریم می توان به سخنی از علی اکبر دهخدا یا دخو رجوع نمود تا جذابیت و اهمیت این شب را بهتر درک نماییم.
علی‌اکبر دهخدا شب یلدا را این گونه بیان می کند که از قدیم ایرانیان شب چله را به عنوان یکی از بلندترین شب های سال مبارک و میمون می دانستند. در شب یلدا، خانواده و مردم با جمع شدن در کنار آتش به رقص و پایکوبی می پرداختند و در پایان سفره ای گشاده پهن می کردند و به روی آن خوراکیهای فصل، شیرینی جات و غذاها برای پذیرایی قرار
می دادند. امروزه با خرید انواع میوه های خوشمزه و شیرینی ها و آجیلها میز خود را بسیار جذاب تر تزئین می کنند. برای زیباتر کردن بساط پذیرایی خود می توانید با تزئین کیک پاییزی به استقبال این شب زیبا بروید. حتی برخی برای مدرن کردن دکوراسیون خود به خرید تاپر درخت کریسمس نیز اقدام می کنند تا نمادی از سبزی و رویش را در کنار میز خود داشته باشند.
آیین های رایج شب یلدا
برای آشنایی با آیین های برگزاری جشن شب یلدا با ما همراه باشید.
روشن کردن آتش در شب یلدا
از دیرباز و از زمان زرتشت آتش نماد روشنی و خورشید و زندگی بوده و نمادی از غلبه بر اهریمن به شمار می رود. برای همین ایرانیان برای جشن گرفتن در این شب آتش روشن می کردند تا بر تاریکی و اهریمن غلبه کنند و شب تاریک خود را به روشنایی روز و نیکی وصل نمایند.
قصه گویی در شب چله
قصه گویی یکی از رسوم جالب و کهن در میان ایرانیان است. در شب یلدا، فامیل و خانواده به دور هم جمع می شوند و بزرگ ترها شروع به قصه خوانی و شعرخوانی می کنند و کودکان و جوانتر ها از آن قصه ها و شعرها پند گرفته و لذت
می برند. هر شهر و فرهنگی داستان و قصه و شعرهای خودشان را دارند که یکی از معروف ترین این داستان ها قصه حسین کرد شبستری، حافظ و یا شاهنامه خوانی است. این دورهمی ها یکی از بزرگترین دلیل جشن گرفتن در شب یلدا است.
فال حافظ و شاهنامه خوانی در شب یلدا
شاهنامه و حافظ خوانی و تفال به فال حافظ یکی از مهم ترین بخش های جشن شب یلدا به شمار می رود. برای تفال به فال حافظ، هر فردی نیت کرده و بزرگتر در جمع به خواندن و گرفتن فال می پرازد. جمله معروفی که برای گرفتن فا حافظ رسم است:ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، من طالب یک فالم، بر من نظر اندازی است که قبل از گرفتن فال باید خوانده شود. از دیگر رسوم این شب شاهنامه خوانی است که جداب تر می شود اگر به شیوه نقالی خوانده شود.
چیدمان سفره شب یلدا
یکی از جذاب ترین قسمت های این شب سفره شب یلدا است. چیدمان سفره و میز در این شب با انواع تنقلات و خوراکیهای خوشمزه و تزئین کیک شب یلدا زیباتر می شود. میز شب یلدا و یا سفره با آجیل مخصوص شب یلدا، میوه های پاییزی همچون انار، هندوانه، خرمالو و سایر میوه هایی که بیشتر به رنگ قرمز است تزیین می شود. استفاده از ظروف مسی، به جذابیت این میز می افزاید.
میوه های شب یلدا
از مهم ترین میوه های شب یلدا انار است که دانه های زیبای آن نمادی از باروری و برکت و رنگ قرمز ان نشان از خورشید و خوشی به شمار می رود. تنقلات و دورهمی ها پاسخی جالب برای این سوال است که چرا شب یلدا را جشن می گیریم. طولانی بودن این شب، سفره زیبا و قصه گویی و خوردن میوه های پاییزی به همراه خنده و شادی دلیلی بر این امر است. در قدیم اعتقاد داشتند که خوردن انار نیروی باروری را بیشتر می کند. هندوانه نیز یکی دیگر از میوه های مخصوص این شب است. اعتقاد بر این است که خوردن هندوانه در این شب، کمک می کند تا در زمستان سرما نخورید. از دیگر میوه های مناسب برای شب چله پرتقال، سیب، خرمالو، لبو وحتی کدو تنبل است.
آجیل ها و تنقلات خوشمزه شب یلدا
آجیل مخصوص شب یلدا ترکیبی از پسته، توت خشک، فندق، انجیر، بادام، کشمش بوده که باسلق نیز به آن اضافه
می شود. تخمه نیز یکی از بهترین خوراکی های این شب است که افراد با خوردن آن وقت می گذرانند.
جشن یلدا برای عروس
یکی از رسومات جذاب در شب یلدا، یلدا برون برای عروس است که در این شب خانواده داماد با بردن هدایا و میوه ها و آجیل تزئین شده برای عروس به همراه کیک شب یلدا که گاهاً با خرید تاپر عاشقانه و یا خرید تاپر قلبی تزئین شده، به منزل عروس می روند و شب یلدا را در کنار هم سپری می کنند.
در پایان
شب چله یکی از رسومات مهم و کهن ایرانیان است که هر ساله باید با شکوه تر و با عزت بیشتری برپا شود. حفظ آداب و و رسوم نیاکانمان پاسخی است برای اینکه چرا شب چله را جشن می گیریم.
سلام اول جا داره از مطالب مفیدتون تشکر کنم
دوم ی انتقاد اگر چند مدل تزیین رو با فیلم در سایت قرار میدادید دیگه عالی بود
چند مدل نمونه طرح تزیین شب یلدا برای هدیه عروس میخام. نمونه ای دارید که کمکم کنید ؟؟!